Στην αρχαία Ελλάδα το σησάμι χρησιμοποιούταν σαν συστατικό στη παρασκευή τροφίμων αλλά και φαρμάκων όπως αναφέρουν ο Γαληνός και ο Ιπποφάνης. Ο Αριστοφάνης , ο Ηρόδοτος και ο Αθηναίος αναφέρουν τη χρήση του σησαμιού για την παραγωγή γλυκισμάτων μαζί με μέλι.
Στην Ελλάδα το σησάμι χρησιμοποιείται ως έχει στην παρασκευή παστελιού αλλά και σαν επικάλυψη σε αρτοσκευάσματα, ενώ από το αλεσμένο σησάμι παράγετε το ταχίνι, το βασικό συστατικό παραγωγής του χαλβά.
Σύσταση του σησαμιού
Σησαμέλαιο: Το σησάμι είναι ένας ελαιώδης σπόρος που περιέχει σησαμέλαιο σε ποσοστό περίπου 55 %. Περιέχει κυρίως ακόρεστα λιπαρά οξέα σε ποσοστό έως 80 %
και συγκεκριμένα ελαικό και λινελαικό οξύ. Σημαντικό στοιχείο είναι η απουσία trans-ακόρεστων λιπαρών οξέων που δημιουργούν προβλήματα στον οργανισμό.
Υδατάνθρακες: Το σησάμι περιέχει περίπου 20 % υδατάνθρακες κυρίως με τη μορφή διαιτητικών ινών.
Πρωτείνες: Το σησάμι περιέχει 16-32 % πρωτεΐνες..
Βιταμίνες: Το σησάμι περιέχει σημαντικές ποσότητες βιταμινών όπως Β1, Β2, Ε και νιασίνη.
Ανόργανα στοιχεία: Το σησάμι είναι πλούσιο σε ασβέστιο, σίδηρο, φώσφορο, μαγνήσιο και ψευδάργυρο.
Ευεργετικές ιδιότητες του σησαμιού και των προϊόντων του:
Αντιοξειδωτική δράση:
Τα τελευταία χρόνια η αντιοξειδωτική δράση ορισμένων τροφίμων έχει γίνει αντικείμενο έντονου επιστημονικού και ερευνητικού ενδιαφέροντος. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση φυτικών τροφών έχει ευεργετική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό προστατεύοντας τον από σοβαρές ασθένειες. Το σησάμι περιέχει ουσίες με σημαντικές αντιοξειδωτικές ιδιότητες, κυρίως τις λιγνάνες, σεσαμίνη και σεσαμολίνη αλλά και τη βιταμίνη Ε καθώς και γ-τοκοφερόλη. Η κατανάλωση σησαμιού μπορεί να συσχετισθεί με τη μειωμένη ευαισθησία των λιποπρωτεινών (κυρίως της LDL) του αίματος στην οξείδωση. Η οξείδωση της LDL είναι ο κύριος παράγοντας για τη δημιουργία αθηρωματικών πλακών στα αγγεία. Οι αθηρωματικές πλάκες συντελούν στη θρόμβωση και την δημιουργία αρτηριοσκλήρυνσης και κατά συνέπεια εμφράγματος και εγκεφαλικών.
Κυτταπροστατευτική δράση:
Η αντιοξειδωτική δράση της σεσαμολίνης αλλά και της βιταμίνης Ε προστατεύει τον οργανισμό από την καταστροφή του γενετικού υλικού από τη δράση των ελεύθερων ριζών.
Μείωση της χοληστερόλης:
Το σησάμι και τα προϊόντα του έχουν την ικανότητα να μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Αυτό οφείλεται στο υψηλό ποσοστό ακόρεστων λιπαρών οξέων η παρουσία των οποίων στη διατροφή μειώνει τη χοληστερόλη. Επίσης η παρουσία της σεσαμίνης σταματά την απορρόφηση και σύνθεση της χοληστερόλης.
Αντιυπερτασιακή δράση:
Οι αντιυπερτασιακές ιδιότητες του σησαμιού δεν έχουν ακόμα απόλυτα τεκμηριωθεί. Οι πρώτες ενδείξεις όμως φαίνεται ότι συνηγορούν υπέρ αυτής της δράσης.
Διαιτητικές ίνες:
Ο φλοιός του σησαμιού είναι πλούσιος σε φυτικές ίνες οι οποίες βοηθούν στη καλή λειτουργία του εντέρου.
Βιταμίνες:
Η κυριότερη βιταμίνη του σησαμιού είναι η βιταμίνη Ε, η οποία παρουσιάζει μεγάλη αντιοξειδωτική δράση, προλαμβάνει το σχηματισμό καρκινικών κυττάρων και τη δημιουργία εκφυλισμών των κυττάρων που συνδέονται με ασθένειες όπως η νόσος Alzcheimer και η νόσος Parkinson. Επίσης περιέχει βιταμίνες του συμπλέγματος Β όπως Β1, Β2 και νιασίνη οι οποίες είναι συμμετέχουν σε πολλά μεταβολικά συστήματα βελτιώνοντας την υγεία του οργανισμού.
Ανόργανα στοιχεία:
Το σησάμι, άλλα και τα προϊόντα που παράγονται από αυτό, αποτελούν μια πολύ καλή πηγή ανόργανων στοιχείων. Τα ανόργανα στοιχεία βοηθούν στην καλή λειτουργία του οργανισμού. Συγκεκριμένα το ασβέστιο και ο ψευδάργυρος έχουν θετική επίδραση στα οστά και προστατεύουν από οστεοπόρωση. Ενώ το μαγνήσιο χαμηλώνει την υψηλή πίεση και δρα προστατευτικά σε αγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις.
Επίδραση στις λειτουργίες του ήπατος:
Η σεσαμίνη επιδρά θετικά στη δράση ενζύμων που σχετίζονται με το ήπαρ και μειώνει το αλκοόλ στο αίμα.